![](/media/lib/529/n-sponsian-5f61b99799d8ea094ff87467caba4fea.jpg)
Złote i srebrne rzymskie monety, uważane od 150 lat za fałszywki, mogą być autentykami
25 listopada 2022, 11:21W marcu 1713 roku Carl Gustav Heraeus, Inspektor Medali Królewskiej Kolekcji w Wiedniu, udokumentował zakup 8 złotych monet. Na jednej z nich widnieje imię Sponsian. Zostały znalezione w Transylwanii, a ich sprzedawcą był „Hof-Cammer-Rath Palm”. Monety miały pochodzić z Imperium Rzymskiego. Jednak poważne wątpliwości budzi nieznane praktycznie imię Sponsian. Na pewno nie nosił go żaden z rzymskich cesarzy, a to wizerunki cesarzy umieszczano na monetach.
![](/media/lib/567/n-czatgpt-8103c22ce28b597274ab4a6f1c3b2f8f.jpg)
ChatGPT i inne wielkie modele językowe nie zagrażają ludzkości
14 sierpnia 2024, 14:48Wielkie modele językowe (LLM) – takie jak osławiony ChatGPT – nie są w stanie samodzielnie się uczyć i nabierać nowych umiejętności, a tym samym nie stanowią egzystencjalnego zagrożenia dla ludzkości, uważają autorzy badań opublikowanych w ramach 62nd Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics, głównej międzynarodowej konferencji dotyczącej komputerowego przetwarzania języków naturalnych.
![Marsjańska równina Comanche](/media/lib/64/mars-commanche-outcrop-pia13175-640-89ad8d1fdd3057307bdc55fc34adf703.jpg)
Rolnictwo na innych planetach
28 listopada 2010, 15:42Uprawa roślin na obcych, kolonizowanych planetach, to jeden z archetypów literatury science fiction. Naukowcy jednak zajmują się tym zagadnieniem na serio i wcale nie jest to dziedzina tak bardzo oderwana od Ziemi.
![](/media/lib/127/n-gwiazdy-48cf3d61d91fa528798d645b78a06406.jpg)
Setki nowych galaktyk wyjaśnią tajemnicę Wielkiego Atraktora?
10 lutego 2016, 10:31Profesor Lister Staveley-Smith z University of Western Australia i jego zespół przyjrzeli się 883 galaktykom, z których niemal 330 było wcześniej nieznanych. Badania Staveleya-Smitha mogą pomóc w wyjaśnieniu tajemnicy Wielkiego Atraktora.
![](/media/lib/536/n-cotswold-a040a2543fd7ea7256eb33730c3a7ac9.jpg)
Zidentyfikowano intrygujący zabytek znaleziony w miejscu budowy elektrowni atomowej
30 stycznia 2023, 18:02Dendroarcheolog Michael Bamforth z University of York zidentyfikował tajemniczy fragment drewna znaleziony podczas przygotowań do budowy elektrowni atomowej Sizewell C w Suffolk w Anglii. W 2021 roku podczas prac archeologicznych w miejscu, w którym planowane jest posadzenie drzew, eksperci z Cotswold Archeology odkryli liczne ślady ludzkiej aktywności, od neolitu po średniowiecze
![](/media/lib/593/n-piwo-be2b040fc5518613940c11e1456e4b46.jpg)
Jaki jest idealny kształt szklanki do piwa? Nauka zna odpowiedź
31 października 2024, 08:48Claudio Pellegrini z brazylijskiego Uniwersytetu Federalnego w São João del-Rei obliczył, jaki kształt powinna mieć szklanka do piwa, by jak najdłużej utrzymać niską temperaturę napoju. Problem temperatury piwa trapi naukowców od dawna. Już przed 11 laty klimatolodzy z University of Washington prowadzili obliczenia i eksperymenty, które dały odpowiedź na pytanie, dlaczego w letni dzień piwo tak szybko się ogrzewa.
![© NIH](/media/lib/23/1203158407_942034-ef1ad9798a72efc4faf94d3d41e8901d.jpeg)
Komputer z bakterii
13 grudnia 2010, 13:21W wielu instytutach badawczych trwają prace nad wykorzystaniem bakterii do budowy komputera, a zatem stworzenia czegoś w rodzaju znanej ze Star Treka rasy Borgów - kolektywnych umysłów składających się z wielu organizmów.
![](/media/lib/241/n-vac-797054f15b904fb6598c0e2793b217b5.jpg)
W mumii z XVIII w. znaleziono mutację predysponującą do raka jelita grubego
2 marca 2016, 12:33Co jest jednak pierwotną przyczyną raka jelita grubego: prowadząca do polipów mutacja czy współczesny tryb życia? Najnowsze ustalenia badaczy z Uniwersytetu w Tel Awiwie sugerują, że genetyczna predyspozycja poprzedzała zmiany cywilizacyjne. Dowody znaleziono w XVIII-wiecznej węgierskiej mumii.
![](/media/lib/543/n-wjosa-2f8341f565ac4e24b65bdef7d13018d7.jpg)
Ekolodzy mają powód do radości. Jedna z ostatnich dzikich rzek uznana parkiem narodowym.
21 marca 2023, 12:40Albańscy ekolodzy odnieśli znaczące zwycięstwo. Jedna z największych swobodnie płynących rzek Europy, Wjosa, została uznana za park narodowy. Ochroną objęto 127 km2 rzeki, jej okolic i dopływów. Udało się więc ocalić wyjątkowe miejsce. Jeszcze 4 lata temu rząd Albanii planował wybudowanie na Wjosie 8 zapór, które miałyby wytwarzać energię. Zapory zmieniają naturalny przepływ rzek, prowadza do zmian temperatury wody, gromadzenia się osadów, zmian chemicznych i zakwitów toksycznych glonów
![](/media/lib/601/n-gigantekosciol-ec8ad4fb82f28753eb655f20d9fa5191.jpg)
W średniowiecznym kościele ołtarz zasłaniano muzułmańskim namiotem
4 lutego 2025, 11:06Fresk przed 700 lat dowodzi, że w chrześcijańskich kościołach używano muzułmańskich namiotów do zasłaniania ołtarzy, uważa doktor Federica Gigante z Uniwersytetu w Cambridge. Uczona na łamach The Burlington Magazine opisała odkrycie, na ślad którego wpadła przed laty. Fresk, który od setek lat jest tylko częściowo widoczny, pozwala też lepiej poznać chrześcijańską tradycję zasłaniania ołtarzy.